Kunstmest - Kalkamonsalpeter bestaat o.a. uit Ammoniumnitraat NH4NO3.

Ammoniumnitraat is een goed in water oplosbaar zout met de molecuulformule NH₄NO₃.

Ammoniumnitraat is een belangrijke kunstmeststof omdat het zowel het kation (NH₄⁺) als het anion (NO₃^-) stikstof bevat. De stof wordt echter ook veel als explosief gebruikt, vooral in combinatie met benzine of kerosine heeft het in de mijnbouw dynamiet grotendeels verdrongen (ANFO, van 'Ammonium Nitrate (with) Fuel Oil').

Ammoniumnitraat als zuivere stof heeft een lage gevoeligheid en is dus zeer moeilijk tot explosie te brengen; niettemin is er minstens 1 geval bekend waarin een vrachtwagen vol ammoniumnitraat zonder bekende aanleiding explodeerde (er was niet genoeg van terug te vinden om de oorzaak te reconstrueren).

• Op 6 december 1917 ontplofte er een vrachtschip met ammoniumnitraat in de haven van Halifax in Canada als gevolg van een brand aan boord van het schip. Er kwamen meer dan 2000 mensen om; de ramp was een van de grootste ongelukken met een explosie in de wereldgeschiedenis.
• Tijdens een grote brand op 16 april en 17 april 1947 ontploften twee schepen met ammoniumnitraat (en zwavel), de Grand Camp en de High Flyer, in de haven van Texas City. 600 personen kwamen om.
• Op 18 februari 2004 ontplofte in Neyshabur, Iran een trein met onder andere zeven wagons ammoniumnitraatmeststof die eerder in brand was geraakt. Circa 320 mensen kwamen hierbij om.

Bij verhitting van ammoniumnitraat gaat de vaste stof door een aantal faseovergangen om uiteindelijk te ontleden in gasvormige producten. Deze ontleding is een voorbeeld van een redox-reactie. In het ammonium kation heeft N een formeel oxidatiegetal -3, terwijl hetzelfde element in het anion een oxidatiegetal heeft van +5. De stof ontleedt door elektronen van het -3 atoom aan het +5 atoom af te staan, waardoor het oxidatiegetal van beide atomen dichter bij nul komt te liggen.

Bij verhitting van het pure zout komt lachgas en waterdamp vrij NH₄NO₃ → N₂O + 2H₂O

Samen met een brandstof is het product eerder stikstof N₂ plus de oxidatieproducten van de brandstof.

Industriële productie van ammoniumnitraat is vrij eenvoudig. Een simpele reactie van ammoniak en salpeterzuur geeft al vlug ammoniumnitraat. Ook via het Oddaprocedé kan ammoniumnitraat verkregen worden als bijproduct.